Maatregelen – Staand werken
Staand werken is vermoeiender dan zitten. Het kost ongeveer 20% meer energie.
Gezondheidseffecten
Langdurig staand werken zorgt voor een vermoeidheid aan de benen, knieën en voeten. De druk op het bloedvatenstelsel wordt vergroot, hetgeen de kans op spataderen aanzienlijk vergroot en daarmee de kans op hart- en bloedvaatziekte. Afwisselen van staand werk met lopen en zitten verlaagt de kans op vermoeidheid en klachten.
Beoordelen
Voor staand werken geldt dat langer dan 1 uur aaneengesloten en langer dan 4 uur op een werkdag statisch staan zoveel mogelijk vermeden moet worden.
Maatregel 1. Gebruik een stoel of zit-/stasteun
Bekijk welke werkzaamheden zittend uitgevoerd kunnen worden en zorg dat dit werk ook zittend georganiseerd wordt. Regel hiervoor een stoel. Dit kan een stoel zijn met een lage gasveer, bij een werkblad tot ongeveer 75 cm hoogte, waarbij de medewerker met beide voeten op de grond kan steunen. Het kan ook een stoel zijn met een hoge gasveer, bij een hoog werkblad. De voeten steunen dan op een voetenring of voetenplateau.
Als medewerkers tijdens de werkzaamheden regelmatig moeten vertreden is het aan te bevelen om een zit-/stasteun te gebruiken in plaats van een stoel. Een zit-/stasteun kan gebruikt worden om even te leunen/zitten wanneer de benen vermoeid zijn terwijl er wel gewerkt kan worden. Een zit-/stasteun heeft alleen zin als de medewerkers er daadwerkelijk gebruik van maken. Anders staat hij in de weg.
Indien het werk niet zittend uitgevoerd kan worden, zorg er dan voor dat er minimaal een stoel aanwezig is voor langere zitmomenten zoals bij lunchen, koffiedrinken of op een stil moment. Let er op dat niet langer dan 1 uur achtereen en/of langer dan 4 uur op een werkdag statisch staand werk wordt uitgevoerd.
Effect
Een stoel of een zit-/stasteun als afwisseling van staand werk zorgt voor een verminderde vermoeidheid van de benen en minder risico op lichamelijke klachten zoals spataderen.
Maatregel 2. Gebruik antivermoeidheidsmat
Een antivermoeidheidsmat, ook wel ergomat of stamat genoemd, is een mat met noppen die de bloedsomloop in de benen stimuleert. De medewerker krijgt hierdoor minder snel vermoeide benen bij staand werk. Antivermoeidheidsmatten hebben bovendien een antislipfunctie.
Effect
Minder vermoeide benen en minder kans op uitglijden
Maatregel 3. Zorg voor de juiste werkhoogte
Het is van belang dat de werkhoogte goed is. Voor (repeterende) snijwerkzaamheden geldt dat het werkblad 5-10 cm onder ellebooghoogte zit. Door gebruik te maken van in hoogte instelbare werktafels kan de medewerker de voor hem/haar juiste werkhoogte aannemen. Veel werkbladen hebben echter een vaste werkhoogte, terwijl de lengte van de medewerkers sterk kan verschillen. Dit betekent dat het werkblad voor een medewerker mogelijk te laag is. Wanneer een medewerker staand snijwerkzaamheden verricht aan een te laag werkblad staat hij voorovergebogen. Maak gebruik van een dikkere snijplank of snijplankverhoger bij een te laag werkblad. Voer geen kracht uit (snijden, hakken) met geheven bovenarmen en gebogen rug.
Effect
Een goede stahouding verlaagt het risico op rugklachten.
Maatregel 4. Wissel staan af met lopen en zitten
Deel het werk zodanig in dat de medewerker nooit langer dan 1 uur achter elkaar stilstaat. Zorg ervoor dat er voldoende afwisseling in het werk aanwezig is om het zowel staand, lopend als zittend te verrichten. Zorg ervoor dat een stoel en/of zit-/stasteun aanwezig zijn.
Effect
Afwisselen van houding vermindert de beenvermoeidheid.
Maatregel 5. Hanteer de juiste stahouding
Algemeen:
* Draag deugdelijke schoenen in de juiste maat;
* Sta niet langer dan 1 uur achter elkaar stil;
* Wissel staan af met lopen en zitten;
* Zet een stap in de richting van je werk;
* Maak gebruik van een antivermoeidheidsmat.
Houding:
* Verdeel het lichaamsgewicht over beide benen;
* Houd je knieën ontspannen en niet gestrekt naar achteren;
* Houd je rug recht: buig niet voorover of achterover;
* Sta recht voor je werk (niet gedraaid).
Effect
Door op een juiste manier te staan en door af te wisselen met zitten en lopen is het staand werk minder vermoeiend.
Dit artikel hoort bij de volgende categorieën: