Maatregelen – Repeterende handelingen
Repeterende handelingen zijn steeds herhaalde bewegingen die een medewerker op nagenoeg dezelfde wijze uitvoert. Van repeterend werk is sprake wanneer de repeterende handelingen zich binnen 90 seconden herhalen én minimaal 2 uur op een werkdag of minimaal 1 uur achtereen plaatsvinden.
Het snijden van groenten en vleeswaren, smeren van broodjes, kassawerkzaamheden en bepaalde schoonmaakwerkzaamheden zijn voorbeelden van repeterende werkzaamheden.
Gezondheidseffecten
Door langdurig herhalende belasting van spieren kan plaatselijk vermoeidheid aan spieren ontstaan, die zonder houdingsafwisseling of rust tijdens de werkdag of -week onvoldoende kunnen herstellen. Afhankelijk van de taak en de werkplek kunnen rug, nek, schouder en armen tijdens repeterende werkzaamheden veelvuldig en/of langdurig worden belast. Hierdoor kan een overbelasting, spiervermoeidheid of peesontsteking ontstaan. Wanneer dit in de schouder, armen en handen ontstaat spreken we van Repetitive Strain Injury (RSI). Dit kan tot langdurige uitval leiden.
Beoordelen
Repeterende handelingen kunnen per taak beoordeeld worden met de Nederlandse HARM (Hand Arm Risicobeoordelingsmethode), een beoordelingsmethode van TNO. Voorwaarde is dat bij herhaaldelijk tillen het tilgewicht minder dan 3 kg is én dat de krachtsuitoefening per hand minder dan 60 N is.
Maatregel 1. Automatiseer handelingen
Bepaalde werkzaamheden die met de hand worden uitgevoerd kunnen vervangen worden door een elektrisch apparaat of machine. Deze neemt de repeterende handelingen over. Dit is bijvoorbeeld mogelijk voor het snijden van groenten, vleeswaren en brood. Denk aan:
* een slice machine / elektrische vleessnijmachine
* elektrische broodsnijmachine
* lopende band
* elektrische (multi)rasp, hakmolen of spiraalsnijder.
Effect
Minder repeterende handelingen en kost minder kracht.
Maatregel 2. Zelfscankassa
Kassawerkzaamheden zijn repeterend. Binnen de bedrijfscatering zijn het vaak een piekwerkzaamheden tijdens de lunchpauze. Door gebruik te maken van een zelfscankassa hoeft de medewerker niet meer bij één kassa te staan/zitten. De repeterende handelingen (scannen, afrekenen) worden door de klant zelf verricht. Bijkomend voordeel is dat door het afrekenen te automatiseren minder personeel nodig is achter de kassa.
Effect
Minder repeterende handelingen.
Maatregel 3. Koop voorgesneden producten
Het snijden van groenten, vleeswaren, brood etc. in grote hoeveelheden is repeterend werk én kost veel tijd. Veel leveranciers verkopen hun groenten/vleeswaren gesneden. Maak hier zoveel mogelijk gebruik van.
Effect
Minder repeterend werk.
Maatregel 4. Zorg voor een goed pauze- en roulatiesysteem
Repeterende werkzaamheden zijn in het algemeen erg eenzijdig. Dit verhoogt de kans op klachten. Zorg daarom voor voldoende herstelmomenten door een goed pauze- en roulatiesysteem. In een goed roulatiesysteem voeren medewerkers afwisselend verschillende soorten werkzaamheden uit met steeds een andere fysieke belasting, waarbij de fysieke belasting binnen de grenswaarden blijft. Door repeterende werkzaamheden te rouleren met andersoortig werk (bijv. tilwerkzaamheden) wordt het werk minder eenzijdig en kan beter herstel optreden.
Het meest effectief is het rouleren van werkzaamheden binnen een werkdag. Bijvoorbeeld na iedere pauze andere werkzaamheden verrichten. Geef daarnaast medewerkers de vrijheid om hun pauzes te nemen op momenten dat ze het zelf nodig hebben, zodat ze tussendoor herstellen van de belasting in het werk. Zorg ervoor dat de pauze ook echt een herstelmoment is en dat deze niet onderbroken wordt door het uitvoeren van (ad hoc) werkzaamheden. Bij repeterende werkzaamheden dient binnen iedere 1,5 uur een pauze van minimaal 7,5 minuten genomen te worden.
Effect
Door structureel rouleren van werkzaamheden en voldoende pauzes is het herstel beter en het risico op lichamelijke klachten kleiner.
Maatregel 5. Wissel repeterend werk af met andere werkzaamheden
Wanneer je over de werkdag meerdere werkzaamheden moet verrichten die repeterend zijn, zorg er dan voor dat je deze werkzaamheden niet langer dan 1,5 uur achter elkaar verricht en tussendoor andere, niet-repeterende werkzaamheden verricht. Indien dit niet mogelijk is neem dan iedere anderhalve uur een pauze van minimaal 7,5 minuten, waarbij je kan zitten. Zorg er eveneens voor dat je regelmatig van positie verandert.
Wissel staand werken zoveel mogelijk af met lopen en zitten, zodat je nooit langer dan 1 uur achtereen staat.
Effect
Afwisselen van werkzaamheden vermindert de eenzijdige belasting en zorgt voor tussendoor herstel van delen van het lichaam.
Dit artikel hoort bij de volgende categorieën: